امروزه ساخت سازه هایی که مقاوم در برابر باد و زلزله باشند، بسیار اهمیت دارد. اگر این سازه ها مقاوم در برابر زلزله نباشند می توانند بسیار برای مردم خطر ساز باشند پس بهتر است مقاوم سازی انجام شود. یکی از بهترین و کاربردی ترین قطعه ها وال پست (wallpost) که قسمت مهم آن نحوه اتصال وال پست به کف و سقف است. وال پست وظیفه انتقال نیرو از دیوار به فریم ساختمان را برعهده دارد تا دیوار در هنگام وقوع زلزله تخریب نشود. در ادامه با توضیحات تخصصی تیم سبک ساران، نماینده هبلکس اردکان یزد همراه باشید.
وال پست و هر آنچه باید بدانید
استفاده از وال پست یا کلاف های قائم و افقی یکی از روش هایی است که برای مهار اجزای غیرسازه ای، مانند دیوار، استفاده می شود. این متد مدتی است که توسط جامعه مهندسین به دلیل کاربردی بودنش پذیرفته شده و بسیار هم کاربردی است وال پست عضوی است که اجزای غیرسازه ای و تیغه ها را به اسکلت ساختمان متصل می کند تا در مقابل نیروهای جانبی باد و زلزله مقاوم باشد. به این ترتیب، سازه ای پایدار و مقاوم در برابر زلزله ایجاد می شود.
توجه کنید که که تیغه‌ها دیواره‌هایی هستند که خارج از قاب‌های سازه اجرا می‌شوند و نام‌گذاری آن‌ها با ضخامت دیوارها هیچ ارتباطی ندارد. وال‌پست یک کلاف است که جهت یکپارچه‌سازی اسکلت سازه برای یکپارچه سازی حرکت دیوار و جلوگیری از تخریب آن بکار گرفته می شود. وال‌پست باعث درگیری دیوار با اسکلت و افزایش استحکام دیوار میشود و در واقع یک نگهدارنده دیوار است.
اگرچه این قطعه به تازگی در ساختمان ها بکار گرفته می شود اما استقبال از آن به قدری بالاست که همین امر نشانگر کاربردی بودن آن است. این تفکر از قدیم تا به حال بوده که تنها المان های اصلی سازه باید مورد توجه قرار گیرند و اجزای غیر سازه ای چندان مهم نیستند! حال باید با قاطعیت گفت المان های غیر سازه ای باید بسیار مود توجه قرار گیرد زیرا می توانند تا حد زیادی از تخریب کلی سازه جلوگیری کنند.
سختی میان قاب‌ها نیز تاثیر مهمی بر پایداری سازه دارد، به این معنا که اگر میان‌قاب‌ها سختی بیشتری داشته باشند، پایداری سازه در مقابل نیروهای جانبی بیشتر خواهد بود. اهمیت وال‌پست نیز از همین رو به وضوح مشخص است و ضرورت اجرای وال پست به طور اصولی کمک زیادی به مقاوم سازی می کند.
چگونگی اتصال وال پست به کف و سقف سازه
در قسمت‌های قبل اشاره شد که وال‌پست‌ها اجزایی هستند که برای نگهداری دیوارها به کار می‌روند و می‌توانند در سازه‌ها استفاده شوند تا سازه‌ای ایمن طراحی و ساخته شود. اتصال وال‌پست به کف و سقف سازه از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا یکپارچه‌سازی اسکلت ساختمان برای مهندسان اهمیت دارد و باعث میشود سازه بهتر در برابر زلزله مقاوم عمل کند.
- برای اتصال وال‌پست به کف و سقف، در دو سر آن قوطی‌هایی متصل می‌شوند تا اتصال به راحتی صورت گیرد. قبل از بتن‌ریزی دیوارها، پلیت‌ها در داخل قالب‌ها قرار می‌گیرند تا بعد از بتن‌ریزی بتوان جوشکاری روی آن‌ها انجام داد. روش دیگری که به کار می‌رود، استفاده از انکر بولت برای اتصال پلیت‌ها به تیرها و ستون‌ها است.
- باید توجه داشت که لبه پروفیل‌های وال‌پست بدون اتصال به طور آزاد نباید قرار بگیرند؛ آن‌ها باید به تیغه دیگر یا به دیوار متصل شوند.
- تنها در صورتی که تیغه پشت بند از 1.5 متر کمتر باشد لبه های آن می توانند بدون اتصال به سازه ای آزادانه قرار گیرند.
- نکاتی که باید در زمان اجرای وال‌پست افقی رعایت کنید شامل اتصال میلگردهای آجدار به سقف، سازه برای افزایش مقاومت دیوار در برابر زلزله و بارهای وارد بر آن میشود. از پروفیل‌های نبشی، قوطی و ناودانی برای طراحی و ساخت وال‌پست‌ها استفاده میشود.
- به این نکته توجه داشته باشید که در هنگام اجرای وال پست باید در تمامی مراحل از ضد زنگ استفاده نمود، از طرفی استفاده از رابیتس و توری مرغی و فیکس کردن آن با سیم های گالوانیزه، در ساخت دیوار و نازک کاری آن، بسیار ضروری و مهم است. این کار می تواند اتصال وال پست به دیوار جانبی را بهتر و محکم تر کند و به حداقل رساندن احتمال ترک و شکستگی دیوار در زمان زلزله کمک کند.
نبشی کشی دیوار ها
نبشی کشی دیوارها رکن اصلی کار است و به عنوان اصولی در طراحی و اجرای وال پست ها به شمار می آید. لازم به ذکر است که مطابق با آیین نامه 2800، لبه آزاد دیوارها باید به صورت کامل مهار شود تا بتوان حرکت آزاد آن ها را به خوبی کنترل کرد. بنابراین یکی از وظایف مهندس ناظر سازه و معمار، الزام مالک به اجرای نبشی کشی برای موارد زیر است:
- مهار لبه های آزاد در بازشوها و در قسمت‌هایی که دیوار ادامه ندارد
- مهار دیوار جانپناه
- جهت مهار لبه های آزاد دیوارهای پیرامونی
آشنایی با انواع وال پست
وال پست‌ها دارای انواع و اقسام مختلفی هستند که بسته به شرایط سازه و موقعیت قابل نصب و طراحی می‌باشند. انواع وال پست شامل:
- وال پست ترکیبی
- وال پست عمودی
- وال پست افقی
اتصال وال پست به سقف وافل
با توجه به شکل سقف وافل، بسیاری از کارفرمایان سوالاتی در مورد نحوه اتصال وال پست عمودی به سقف دارند. این اتصال میتواند به تیرچه های سقف وافل یا به دال سقف انجام شود. هر دو روش اتصال امکان پذیر است ولی جزئیات و نحوه اتصال بسیار مهم است. نصب یک پلیت با استفاده از رول بولت در محل مورد نظر روی کف بتن دال و نصب یک پلیت دیگر در بالای آن، اولین مراحل اتصال است.
در قسمت فوقانی برای مهار وادار (وال پست عمودی) از دو عدد نبشی در طرفین استفاده میشود و وادار بین دو نبشی فیکس میشود. در اینجا نکته مهم عدم اتصال وادار به پلیت فوقانی به صورت مستقیم و با استفاده از جوش است؛ یک نوع خاص دیگر به نام وال پست آماده امروزه بسیار بازار گرمی دارد، در واقع یکسری قابلیت هایی در اختیار شما قرار می دهد که در مقاله مربوطه به طور کامل به آن پرداخته ایم.
اتصال وال پست چند روش دارد؟
وال پست ها در دیوارها به عنوان نگهدارنده در دو نوع فلزی و بتنی استفاده می شوند. در سازه های فلزی از وال پست فلزی و در ساختمان های دیگر از وال پست بتنی استفاده می شود که وال پست منقطع در این بین بیشترین استفاده را به دلیل ساختارش دارد.
وال پست ها پروفیل های مختلفی مانند نبشی، ناودانی، قوطی و تسمه را شامل می شوند و به صورت افقی و عمودی در دیوارها قرار می گیرند. وال پست هایی که به صورت عمودی نصب می شوند از روی تیر طبقه پایین به پایین تیر، داخل قاب دیوار جوش داده می شوند.
اشتباهات رایج هنگام اتصال وال پست
اجرای وال پست در دیوار به صورت افقی و عمودی انجام میشود که همین امر از تغییر شکل دیوار بسیار جلوگیری می کند. اما، اگر در زمان اجرا به جزئیات اتصال دقت نشود، یکپارچگی کل دیوار خطر دارد.
در برخی موارد، جزئیات اجرا توسط مهندسین ناظر تغییر ممکن است که به دلیل کمبود منابع مالی اتفاق بیافتد. در این صورت، عملکرد وال پست داخل دیوار ممکن است کاهش پیدا کند.